Jinsi ya kupata cheti cha kuzaliwa

Jinsi ya kupata cheti cha kuzaliwa/hatua kwa hatua kupata cheti cha kuzaliwa/gharama/kutafuta online/jinsi ya kulipia/faida 10 za cheti cha kuzaliwa

Kupata cheti cha kuzaliwa ni hatua muhimu sana kwa utambulisho wa mtu na upatikanaji wa huduma mbalimbali. Hapa chini nimeorodhesha hatua kwa hatua jinsi ya kupata cheti cha kuzaliwa nchini Tanzania (utaratibu unaweza kufanana kwa nchi zingine za Afrika Mashariki lakini ni vyema kuthibitisha kwa mamlaka husika):http://bongoportal.com

HATUA KWA HATUA KUPATA CHETI CHA KUZALIWA (TANZANIA)

1. Kuzaliwa Kusajiliwa

• Mtoto anapozaliwa hospitalini au kituo cha afya, wazazi hupewa fomu ya taarifa ya kuzaliwa (Notification of Birth).
• Kama mtoto amezaliwa nyumbani, taarifa hutolewa kwa mtendaji wa kijiji/mtaa au daktari/bibi/baba wa kambo aliyehudhuria.
• Hii taarifa inaonyesha:
  • Jina la mtoto
  • Jinsia
  • Tarehe ya kuzaliwa
  • Jina la mama na baba
  • Mahali alipozaliwa

2. Kupeleka Taarifa Kwa RITA (Wakala wa Usajili, Ufilisi na Udhamini)

• Tembelea ofisi ya RITA au tovuti yao: www.rita.go.tz
• Jaza fomu ya maombi ya cheti cha kuzaliwa (Birth Certificate Application Form)
• Ambatanisha:
  • Fomu ya taarifa ya kuzaliwa
  • Kitambulisho cha mzazi/mlezi (NIDA, leseni, au pasi ya kusafiria)
  • Picha za pasipoti (wakati mwingine)
  • Malipo (kiasi kinaweza kubadilika – kawaida ni kati ya Tsh 3,500 hadi 10,000)

3. Kulipia Gharama

• Malipo hufanywa kupitia benki au mitandao ya simu (kulingana na maelekezo ya RITA)
• Hakikisha unatunza risiti ya malipo

4. Kusubiri Cheti

• Baada ya kuwasilisha maombi, RITA huchakata taarifa na kutoa cheti
• Kwa kawaida, inaweza kuchukua siku 3 hadi wiki 2 (inategemea na mkoa au kama ni cheti cha dharura)

5. Kuchukua Cheti

• Ukishaarifiwa, rudi ofisi ya RITA au pakua kupitia mtandao (kwa baadhi ya maeneo)
• Hakikisha unakagua taarifa zote kwenye cheti kabla ya kuondoka

Kwa Watoto Waliokosa Kusajiliwa Ndani ya Siku 90

• Kama mtoto hajazaliwa ndani ya muda unaotakiwa, bado anaweza kusajiliwa kupitia usajili wa speshali (Late Registration).
• Hii hujumuisha:
  • Affidavit (kiapo kutoka kwa mzazi au mlezi)
  • Barua kutoka kwa serikali ya mtaa/kijiji kuthibitisha kuzaliwa kwa mtoto
  • Malipo ya ziada
  • Uhakiki wa ushahidi kama clinic card, kumbukumbu za shule au za hospitali

Maelezo ya Ziada

• RITA imeanzisha mfumo wa
  

  usajili wa kielektroniki (e-RITA) ambapo unaweza kuomba cheti mtandaoni.

• Maombi ya watu wazima pia yanawezekana, lakini yanahitaji ushahidi zaidi

Gharama za Kupata Cheti cha Kuzaliwa (Tanzania)

Kwa Watoto Chini ya Miezi 90 (Siku 90 hadi Miezi 12):

• Bila Malipo:Endapo usajili utafanyika ndani ya siku 90 tangu kuzaliwa.
• TSh 3,500 hadi TSh 4,000:Baada ya siku 90.

Kwa Watoto/Watu Waliozidi Miezi 12:

• TSh 3,500 hadi TSh 10,000, kutegemea na wilaya au halmashauri husika.

Kumbuka: Gharama zinaweza kubadilika kulingana na halmashauri au mkoa. Ni vizuri kuthibitisha na ofisi ya RITA au Afisa Mtendaji wa Kata/Mtaa.

 Jinsi ya Kulipia Cheti cha Kuzaliwa (Hatua kwa Hatua)

Hatua ya 1: Kuandaa Taarifa Muhimu

• Jina la mtoto/mhusika
• Majina ya wazazi
• Tarehe ya kuzaliwa
• Hospitali au eneo la kuzaliwa
• Kitambulisho cha mzazi (NIDA, leseni, nk.)

Hatua ya 2: Tembelea Ofisi ya Afisa Mtendaji au RITA

• Nenda ofisi ya serikali ya mtaa/kata au moja kwa moja RITA (kwa waliowahi kuzaliwa zamani bila kusajiliwa).

Hatua ya 3: Jaza Fomu ya Usajili

• Jaza fomu ya usajili wa kuzaliwa (Form ya RITA au ya halmashauri).

Hatua ya 4: Lipa Gharama za Cheti

• Utapewa control number kupitia Government e-Payment Gateway (GePG).
• Lipa kupitia benki, simu (M-Pesa, Tigo Pesa, Airtel Money),au wakala wa malipo.
  • Mfano kwa M-Pesa:
    • Chagua LIPA BILI
    • Ingiza namba ya kumbukumbu (control number)
    • Ingiza kiasi (kwa mfano TSh 3,500)
    • Thibitisha malipo

Hatua ya 5: Peleka Risiti na Upokee Cheti

• Peleka risiti ya malipo kwa afisa aliyekuhudumia
• Subiri kuandaliwa kwa cheti (huwa ndani ya siku 1–14 kutegemea na eneo)

Faida 10 za Kuwa na Cheti cha Kuzaliwa

1. Uthibitisho rasmi wa uraia
2. Mahitaji ya kujiunga na shule(hasa elimu ya msingi na sekondari)
3. Kupata pasipoti
4. Usajili wa NIDA (kitambulisho cha taifa)
5. Kuhakikisha haki za mtoto katika urithi na matunzo
6. Usajili wa bima ya afya
7. Kusaidia kupata huduma za kijamii
8. Mahitaji ya ajira katika taasisi rasmi
9. Kujisajili kwa mitihani ya kitaifa (NECTA)
10. Kurekodi historia ya familia na ukoo rasmi

Jinsi ya Kutuma Maombi ya Cheti cha Kuzaliwa Mtandaoni kupitia eRITAKabla hujaanza: Hakikisha una

• Nakala ya kitambulisho cha mzazi (NIDA, leseni, au pasi ya kusafiria)
• Taarifa sahihi za mtoto: jina, tarehe ya kuzaliwa, hospitali alikozaliwa, nk.
• Barua pepe inayofanya kazi na namba ya simu
• Scan ya cheti cha kuzaliwa cha awali (kama unafanya ufuatiliaji wa cheti kilichopotea au hitilafu)
• Scan ya risiti ya malipo (kama umeshafanya malipo kupitia control number)

Hatua za Kutuma Maombi kupitia eRITA:

 Hatua ya 1: Fungua Tovuti ya RITA

Tembelea: https://www.rita.go.tz
Au moja kwa moja kwenye huduma ya mtandaoni:
https://erita.rita.go.tz

 Hatua ya 2: Bofya “Huduma za Mtandaoni”

• Chagua “Birth Certificate Application” au “Maombi ya Cheti cha Kuzaliwa”

 Hatua ya 3: Unda Akaunti (Kama huna)

• Bonyeza “Register”
• Jaza taarifa zako:
  • Jina kamili
  • Barua pepe
  • Namba ya simu
  • Password
• Thibitisha kupitia link utakayotumiwa kwenye email

 Hatua ya 4: Ingia Kwenye Akaunti

• Ingia kwa kutumia barua pepe na password uliyotumia kujisajili

 Hatua ya 5: Jaza Fomu ya Maombi

• Chagua aina ya maombi (cheti kipya, kurekebisha taarifa, kuchukua cheti kilichopotea)
• Jaza:
  • Taarifa za mtoto: jina, tarehe ya kuzaliwa, jinsia
  • Taarifa za wazazi
  • Eneo alikozaliwa mtoto
  • Wasilisho la ushahidi (picha ya cheti cha kuzaliwa hospitali, au barua ya daktari)

 Hatua ya 6: Lipa Malipo

• Mfumo utakupa control number
• Lipa kwa:
  • Simu: M-Pesa, Tigo Pesa, Airtel Money
  • Benki: CRDB, NMB n.k.

Hatua ya 7: Upload Risiti ya Malipo

• Piga picha au scan ya risiti
• Upload kupitia mfumo huo

 Hatua ya 8: Subiri Uhakiki

• Utapokea ujumbe au barua pepe kuhusu hali ya maombi yako
• Ukikubaliwa, cheti kitaandaliwa na unaweza kupewa taarifa ya kukichukua au kupakua

 Msaada wa Moja kwa Moja kutoka RITA

Ikiwa utakutana na changamoto yoyote, wasiliana na RITA kupitia:

• Simu: +255 22 2152576
• Barua pepe: info@rita.go.tz